20 november 2023 – De wereld wordt elke dag digitaler. Dat merken we allemaal om ons heen. De mobiele telefoon lijkt onmisbaar te worden. Als je geen smartphone hebt, kan je straks niet meer communiceren, betalen, de weg vinden of nieuws lezen. In brieven van de gemeente, bank, dokter word je voor informatie verwezen naar hun websites en apps. Als je een vraag per telefoon wilt stellen, krijg je een computer aan de lijn die je eerst adviseert om op de website kijken. Vervolgens word je in een lange wachtrij gezet. Steeds meer overheidszaken moeten online worden geregeld, waarbij een DigiD onmisbaar is.
Tekst: Ed Klute – U op leeftijd
Veel mensen, vooral de jongere generaties, vinden deze digitale ontwikkelingen prettig. Bedrijven en overheden spelen hierop in door hun serviceverlening te digitaliseren en tegelijkertijd op personeel te bezuinigen. Ouderen hebben hier steeds meer moeite mee. Zij hebben behoefte aan persoonlijk contact en persoonlijke ondersteuning als ze vragen hebben, willen betalen of een formulier moeten invullen. Steeds meer ouderen geven aan dat er niet naar hen wordt geluisterd. Ze voelen zich steeds minder gezien als volwaardig burger. Een groeiende groep voelt zich steeds afhankelijker van hulp van anderen.
Parkeren met een app
De reactie van Utrechters in wijken met betaald parkeren op de introductie van de nieuwe webapp ‘Mijn Parkeeractie’ maakte dit nog eens extra duidelijk. Tot voor kort konden bezoekers, mantelzorgers en thuiszorgmedewerkers parkeerkorting krijgen met een code op de parkeermeter. Nu moeten de bewoners zelf van iedereen op hun telefoon of laptop bijhouden wie wanneer komt en weggaat. De parkeerkosten moeten door de bewoner zelf worden betaald. Voor de installatie van de webapp is een DigiD-code, een persoonlijk emailadres en de mogelijkheid tot betalen via iDEAL nodig. En dit zijn nu juist de digitale problemen waar veel ouderen van 75 jaar en ouder tegenaan lopen. Volgens de laatste CBS-cijfers heeft nog geen 50% van deze groep een smartphone. Deze groep maakt ook weinig gebruik van iDEAL. Sommigen krijgen tot wel vijf keer per dag bezoek van de thuiszorg, mantelzorgers of familie om hen in hun huishouden en verzorging te ondersteunen.
Er zijn veel vergelijkbare voorbeelden van digitalisering die ouderen en andere minder digitaal- of taalvaardige Utrechters in de problemen brengen. En dat geldt ook voor mensen die uit principe hun gegevens niet willen afstaan. De gemeente Utrecht heeft beloofd dat voor inwoners die (nog) niet in de digitale samenleving mee kunnen of willen, hulp zal worden gefaciliteerd en dat waar nodig ook altijd een offline alternatief zal worden geboden. Helaas gebeurt dit tot nu toe zonder overleg met de mensen waar het om gaat. Zij worden daardoor niet bereikt. De oplossingen sluiten niet aan op hun wensen en concrete problemen.
Wijkbijeenkomsten
Om hier verandering in te brengen, organiseert U op leeftijd de komende maanden samen met wijkpartners wijkbijeenkomsten met ouderen over digitalisering. Er wordt met hen gesproken over persoonlijke ervaringen rondom digitalisering en hun wensen bij offline dienstverlening en ondersteuning bij digitale zaken. U op leeftijd bespreekt de uitkomsten met de gemeente en andere betrokken partijen. De verwachting is dat hierdoor meer aandacht komt voor de stem van de ouderen en dat toekomstige oplossingen en beleid veel meer in samenwerking met de doelgroepen zelf tot stand komen.
Sinds 1 januari 2023 zijn COSBO-Stad-Utrecht en seniorenplatform ACO samen verdergegaan onder de voorlopige naam COSBO-ACO. Vanaf 2 oktober 2023 is de nieuwe naam U op leeftijd. Zie www.uopleeftijd.nl voor meer informatie!
