Wie is er verantwoordelijk voor de jeugdaanpak op Kanaleneiland en in Transwijk? Al tijden wordt er gesproken over jongerenoverlast in de wijken, maar wat wordt daar eigenlijk concreet aan gedaan? En wat gebeurt er met alle input van bewoners op dat gebied? Zij herkennen zich niet in opgepoetste plaatjes en praatjes over hun wijk en voelen zich in de steek gelaten. Wie doet er wat aan?
Wie wil weten wat de visie van het Utrechtse stadsbestuur is op jeugd, vindt op de webpagina www.utrecht.nl/bestuur-en-organisatie/beleid-en-omgevingsvisie een overzicht van het huidige beleid per onderwerp. Waar het gaat over het jeugdbeleid zegt de gemeente zich nadrukkelijk in te zetten voor een sterke sociale basis in de buurt en goede zorg dichtbij en op maat! ‘Bij alles wat we doen voor ouders en kinderen, laten we hen zo veel mogelijk meedenken of meedoen, bijvoorbeeld door hun mening of advies te vragen over de hulp die ze krijgen. Stap voor stap blijven we zo de zorg voor jeugdigen en hun ouders in Utrecht verbeteren en vernieuwen’, valt daarover te lezen op de gemeentelijke website. Tot 2026 is een belangrijke rol bij de uitvoering van het jongerenwerk weggelegd voor Stichting Jongerenwerk Utrecht (JoU). En over die rol zegt de gemeente: ‘De afgelopen jaren zorgden de jongerenwerkers van JoU voor een positieve ontwikkeling bij jongeren en voor minder jongerenoverlast op straat.’
So far so good zou je dus zeggen! In de ‘Nota van uitgangspunten Jongerenwerk Utrecht 2020-2026’, gepubliceerd in maart 2019, geeft wethouder Jeugd en Jeugdzorg Victor Everhardt dan ook aan dat hij het jongerenwerk als een belangrijke partner ziet binnen de aanpak van jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit. Everhardt: ‘De samenwerking met politie en gemeente in de aanpak jeugdgroepen verloopt goed, met als resultaat minder overlast en minder overlastgevende jeugdgroepen.’ Uh, pardon? Zegt de wethouder daar nou dat er minder overlastgevende jeugdgroepen zijn op straat en in de wijken? Maar waren er afgelopen zomer dan geen rellen op Kanaleneiland, waarbij grote groepen jongeren zich in de wijk verzamelden, vernielingen aanrichtten, vuurwerk afstaken, een auto in brand staken en de politie bekogelden. Hoewel het daarbij voor een deel jongeren van buiten de wijk betrof, bracht het de discussie over jongerenoverlast in de wijk weer aardig op gang.
In een artikel in AD/UN bijvoorbeeld ging senior adviseur & onderzoeker Krachtwijken Bouchra Dibi, zelf opgegroeid en woonachtig in Overvecht, in op de rellen en de achtergronden die spelen. Jongeren in de wijk noemt ze daarbij ‘tikkende tijdbommetjes’. Volgens haar hadden de rellen weinig te maken met corona of hitte en was het ook niet de laatste keer! Dibi: “Er wonen hier veel bijstandsgerechtigden, mensen hebben grote, groeiende problemen, van armoede, gezondheid, tot schulden en zware criminaliteit. Ze zijn teveel bezig met overleven om naar de opvoeding van hun kinderen te kijken. Die gaan naar buiten en belanden in de keiharde straatcultuur.” Vervolgens kunnen ze nergens heen, volgens Dibi, omdat een hoop is wegbezuinigd. “Zoals buurthuizen, wijkagenten met een goed netwerk in de buurt. Er zijn wel bureaus die hulp bieden. Goedbedoeld, maar allemaal vanaf hun eigen eilandje, niet samenwerkend maar concurrerend met elkaar. We moeten na al die tijd concluderen dat dit niet werkt.”
Pittige uitspraken van Dibi, die zich moeilijk verhouden tot de overtuiging van wethouder Everhardt dat er steeds minder overlast is op straat en in de wijken. Ook veel wijkbewoners vinden dat problemen met jongeren nauwelijks adequaat worden aangepakt. Dat bleek onder andere tijdens een Raadsinformatiebijeenkomst in december 2018, naar aanleiding van een toename van overlast en incidenten in de wijk. De uitkomsten logen er niet om! Zo werd onder andere gesteld dat er een woud aan gesubsidieerde initiatieven en organisaties bestaat waarvan onduidelijk is wat zij doen en of dat succes heeft. Men mist zicht op de concrete inspanningen en prestaties, hoe deze worden gemeten en wie er precies mee worden bereikt. Aan bewoners zou nog worden teruggekoppeld wat de raad wel en niet kan doen, welke initiatieven en organisaties in de wijk actief zijn en waarmee precies, maar tot nu toe bleef het stil!
Maar wat gebeurt er dan wel? En… heeft dat effect? Met een begroting van € 6.661.400,- (2019) werkt Jongerenwerk Utrecht (JoU) stadsbreed. Vanuit de Peltlaan 172 op Kanaleneiland is JoU Zuidwest actief met een team van 16 medewerkers onder leiding van Hasan Genc. Op de website wordt een aantal offline (in verband met corona!) activiteiten gepromoot, zoals onder andere ‘Girls time! met Hasna’, Huiswerkbegeleiding van Youssef en een ‘Live 30seconds battle’ tegen JoU Leidsche Rijn. Hoe bereikt JoU de jeugd én hoe voorkomen zij jongerenoverlast? Hasan: “Zeker op crisismomenten wordt er vaak gekeken naar wat er mis is. Dat is een logische reactie. Het is jammer dat we op dat moment niet zichtbaar genoeg zijn. We werken echter keihard op zowel crisismomenten als daarvoor en daarna. We doen zeker niet te weinig, maar misschien is het niet altijd voldoende zichtbaar. Dat is jammer, want het is voor ons in eerste instantie belangrijk dat we wél zichtbaar en in contact zijn voor jongeren. Dat zijn we!”
Helaas kan JoU ondanks alle inspanningen niet alle overlast voorkomen. Hasan: “We doen uiteraard ons best en werken op plekken waar jongeren te vinden zijn, op straat, op scholen, in buurthuizen, online, bij mensen thuis, op sport- en speelvelden. Met jongens en meiden en met zowel groepsactiviteiten als individuele coaching en begeleiding. Op dit moment zijn we actief met vuurwerkpreventie. In vijf Utrechtse wijken proberen we samen met jongeren creatieve oplossingen te bedenken om vuurwerkoverlast en -vernielingen tegen te gaan. En er komt een groot online FiFa toernooi aan in de kerstvakantie (zie de aankondiging elders op deze pagina’s). Op Kanaleneiland-Noord werken we met de inzet van onze rolmodellen. Dat zijn 10 jongens van 14 -20 jaar die we goed kennen en die we actief begeleiden om een positief voorbeeld te zijn voor andere jongeren en kinderen in de wijk. Onze wijken hebben een negatief imago, maar dat willen we natuurlijk niet! Zij lopen op straat, houden toezicht, spreken met andere jongeren en kinderen, samen met ons.”
JoU hanteert de volgende uitgangspunten bij de aanpak voor jongeren van 10 tot 23 jaar: het bieden van laagdrempelig contact en hulp/coaching, het voorkomen van zorg en overlast en het bieden van kansen voor talentontwikkeling. Binnenkort is er een nieuwe website: www.jou-utrecht.nl (voor volwassenen) en www.jong030.nl (binnenkort www.jou030.nl) voor jongeren. Naast JoU is overigens ook www.jeugdengezinutrecht.nl actief in Utrecht en dus ook in de wijk! Het CJG is er voor alle Utrechtse kinderen, groot en klein, en hun ouders. De inzet is dat kinderen gezond en veilig opgroeien en het CJG biedt daarbij advies, ondersteuning en hulp. Ook is er www.jouwggd.nl over zowel lichamelijke als geestelijke gezondheid voor jongeren en er is www.buurtteamsutrecht.nl voor problemen van ouders, van jongeren en kinderen, of problemen tussen ouders en kinderen. Met zoveel hulp en inzet lijkt het ons terecht dat bewoners verwachten dat het met de jeugdaanpak binnen hun wijk eindelijk eens goed komt
